Historia

Hospicjum…

    Już ponad 40 lat minęło od powstania ruchu hospicyjnego na świecie, aczkolwiek jego źródło wypływa z tradycji średniowiecznej. Właśnie w tamtym czasie w Europie pojawiały się tzw. „hospicja”1. Były to gospody dla podróżnych, które miały znaczenie pielęgnacyjno-lecznicze, gdzie wędrowcy napadnięci w podróży bądź ciężko chorzy mogli być objęci opieką. Zdarzało się, również, że ciężko chore osoby tam właśnie umierały.

Nawiązując do tamtych tradycji, Cicely Saunders2 opracowała rozwiniętą koncepcję opieki hospicyjnej. Budując dom dla umierających o nazwie Hospicjum św. Krzysztofa przekazuje symbolikę, jaką niesie ze sobą ta nazwa. Przywodzi na myśl istotę ludzkiego życia, jako podróży, której końcowym etapem jest umieranie (pożądane jest umieranie w „gospodzie”, hospicjum), a św. Krzysztof jest patronem tejże podróży. Przedsięwzięcie Lady Saunders okazało się bezcenne biorąc pod uwagę ludzi umierających w trudnych warunkach, pozbawionych zarówno właściwej opieki medycznej jak i „ludzkiej”.

Od tamtego okresu ruch hospicyjny w Europie zaczął rozwijać się bardzo dynamicznie. W Polsce w 1964 roku Hanna Chrzanowska wzorując się na idei hospicyjnej założyła Krakowski Ośrodek Pielęgniarstwa Domowego. Przeznaczeniem ośrodka było opieka nad osobami przewlekle i terminalnie chorymi w ich domach, z uwzględnieniem potrzeb fizycznych, duchowych, jak również psychospołecznych. Natomiast pierwsze w Polsce hospicjum stacjonarne powstało w 1981 roku również w Krakowie. Zostało założone przez Towarzystwo Przyjaciół Chorych – Hospicjum.3

Dzisiejsza opieka nad ludźmi umierającymi zainicjowana przez ruch hospicyjny, w latach 60-tych została nazwana opieką hospicyjną. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO), zalecając opiekę hospicyjną jako model postępowania uśmierzającego cierpienia ludzi umierających i ich rodzin, nazywa ją opieką paliatywną (ang. palliative– łagodzący, uśmierzający).

W 1998 roku opublikowane przez MZiOS „Wprowadzenie do Programu Rozwoju Opieki Paliatywnej i Hospicyjnej” w swojej treści zawiera stwierdzenie, iż „(…) pojęcia opieka paliatywna i hospicyjna są tożsame. Różnica nazwy ma podłoże historyczne”.4,5  

      Definiując opiekę hospicyjną (czy paliatywną) możemy powiedzieć, że jest to całościowa opieka nad nieuleczalnie chorymi w terminalnym okresie. Celem opieki jest poprawa jakości życia chorych a także ich rodzin w trakcie choroby jak i w osieroceniu.6 Podstawą filozofii hospicyjnej jest wizja człowieka w całościowym wymiarze jego jestestwa. Zarówno żyjący, jak i umierający człowiek tworzy swoistą jedność między ciałem, duchem a umysłem.7

Hospicjum domowe – opieka hospicyjna prowadzona w domu chorego. Zespół hospicyjny współpracując z rodziną roztacza opiekę nad chorym w jego domu, zwykle w sytuacji, gdy jest on już wypisany ze szpitala, po ostatnich zabiegach zwalczających chorobę jakie można było przeprowadzić z medycznego punktu widzenia.

Raciborskie Hospicjum

    Hospicjum w Raciborzu rozpoczęło działalność, jako grupa nieformalna, związana z Parafią św. Józefa w drugiej połowie1990r. Bardzo ważną dla działalności Stowarzyszenia była aprobata ówczesnego Biskupa Opolskiego Gerarda Kusza.

     Od roku 1994 Stowarzyszenie zostało zarejestrowane pod obecną nazwą: Hospicjum im. Św. Józefa. Zespół Opieki Paliatywnej. Rejestracja Stowarzyszenia, jako Niepublicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej nastąpiło w styczniu 1998r. Do tego czasu działalność Hospicjum opierała się wyłącznie na pracy wolontaryjnej.

     W Listopadzie 2008 roku następuje kolejna ważna zmiana, Hospicjum staje się Organizacją Pożytku Publicznego.

 

Lucyna i Marek Rajczykowscy – założyciele raciborskiego hospicjum.
Źródło: Gość Opolski (w): „Gość niedzielny” 21 listopada 2010, nr 46/975 s. 4

 

 

 

Formy działania Hospicjum:

  • pomoc lekarska, pielęgniarska, psychologiczna, socjalna i duchowa w domu chorego dla pacjentów terminalnie chorych i ich rodzin,

  • porady i informacje dla chorych i ich rodzin w ramach Poradni Opieki Paliatywnej,

  • nieodpłatne wypożyczanie sprzętu medycznego i pielęgnacyjnego dla chorych objętych opieką Hospicjum im. św. Józefa,

  • propagowanie idei hospicyjnej,

  • organizowanie szkoleń i kursów z zakresu opieki paliatywnej,

  • opieka nad rodzinami osieroconymi.

 

Działający w ramach Hospicjum zespół osierocenia realizuje swoje cele poprzez:

  • cykliczne spotkania rodzin osieroconych – spotkania rozpoczynają się Mszą św., po czym uczestnicy gromadzą się przy wspólnym stole.

  • organizację wycieczko-pielgrzymek – uczestnicy mają możliwość wspólnego przebywania oraz rozmowy z psychologiem, kapelanem (grupa wsparcia).

  • zespołową oraz indywidualną pracę psychologa z członkami rodzin osieroconych.

 

 

 W ciągu tych lat w Hospicjum św. Józefa zaszło wiele zmian, ale najważniejsza

idea pozostała,

„że pacjent jest najważniejszy”, a „szef”- św. JÓZEF CZUWA.

 

 

 

 

 

1 Łac. Hospicjum znaczy: przyjaźń; gościnne przyjęcie; gościnny dom, gospoda.
2 Cicely Saunders, angielska pielęgniarka, założycielka londyńskiego Hospicjum św. Krzysztofa ( 1967r.).
3 Por. K. de Walden- Gałuszko, U kresu, Wydawnictwo Medyczne MAKmed Gdańsk 1996, s. 14-16.
4 Ks. P. Krakowiak, Zarys historii ruchu hospicyjnego w Polsce [w:] Ksiądz Eugeniusz Dutkiewicz SAC (red.)A. Stolarczyk, K. Krenz, Wydawnictwo Via Medica Gdańsk 2007, s. 239.
5 Por. tamże, s. 238-240.
6 Por. K. de Walden- Gałuszko, U kresu, Wydawnictwo Medyczne MAKmed Gdańsk 1996, s. 17.
7 Por. Ks. P. Krakowiak, Zarys historii ruchu hospicyjnego w Polsce [w:] Ksiądz Eugeniusz Dutkiewicz SAC (red.)A. Stolarczyk, K. Krenz, Wydawnictwo Via Medica Gdańsk 2007, s. 219.